Cây húng chanh (được gọi với tên khoa học là: Plectranthus amboinicus; tên đồng nghĩa là: Coleus amboinicus), thuộc họ Hoa môi (Lamiaceae), thường được biết với những tên gọi khác như rau thơm lông, dương tử tô, tần dày lá, rau thơm lùn…. Loại cây này thường được sử dụng như một loại rau gia vị rất phổ biến trong mỗi bữa ăn của người dân Việt Nam. Ngoài ra, chúng còn được xem là một trong số những bài thuốc dân gian chữa cảm cúm, viêm họng, ho…cực kỳ hiệu quả.
- Húng chanh là loại cây thân thảo, sống lâu năm có chiều cao trung bình khoảng 20-50cm. Phần thân chính mọc sát đất hóa thành gỗ, các cành nhỏ mềm, vươn lên màu xanh lá, bên ngoài có phủ một lớp lông mỏng màu trắng.
- Lá húng chanh có màu xanh, mọc đối xứng nhau qua cành, mọng nước, dày và cứng, khi bẻ đôi lá có cảm giác giòn, mép ngoài của lá cây có các răng cưa được bo tròn, trên bề mặt lá cũng có một lớp lông mịn. Khi cho lá lên mũi ngửi các bạn có thể ngửi thấy mùi thơm và hơi cay.
- Hoa cây húng chanh nhỏ có màu tím, mọc thành từng bông ở phía đầu cành và được chia thành 4 tiểu nhị. Khi kết quả sẽ có hình tròn và màu nâu.
- Toàn cây húng chanh tỏa ra mùi thơm gần giống với mùi chanh nên người ta thường gọi là cây húng chanh.
Trong cây húng chán có chứa nhiều loại vitamin A, B, C, Omega 6, một lượng nhỏ Acid ascorbic giúp tăng cường khả năng miễn dịch, thị lực và tình trạng thoái hóa điểm vàng
Trong lá cây có chứa một lượng nhỏ tinh dầu với 65,2% là các hợp chất phenolic và codeine. Loại tinh dầu này có khả năng sát khuẩn gây ức chế sự phát triển của các vi khuẩn gây hại tới hệ hô hấp.
Tác dụng của cây húng chanh
- Chữa bệnh ho do viêm họng: Ngắt 6-8 lá cây húng chanh sau đó đem rửa sạch và ngâm với một chút nước muối loãng trong khoảng thời gian 10 phút, sau đó dùng lá cây để nhai và nuốt, dùng 5-6 lần/ngày các bạn sẽ thấy triệu chứng bệnh thuyên giảm một cách nhanh chóng.
- Chảy máu cam: Các bạn sử dụng lá húng chanh 20g; lá trắc bá sao đen, cam thảo đất mỗi vị 15; Hoa hòe sao đen 10g. Cho tất cả nguyên liệu vào ấm sắc cùng với 500ml nước đến khi cạn một nửa thì có thể tắt bếp để nguội, chia thành 2 phần bằng nhau uống trong ngay. Kết hợp sử dụng lá húng chanh vò nát nhét vào mũi
- Chữa ho nhiệt, ho ra máu: Lá húng chanh tươi và đường phèn mỗi vị 20g. Rửa sạch lá húng chanh sau đó thái nhỏ cho vào bát cùng với đường phèn, cho vào nồi hấp cách thủy trong vòng 30 phút sau đó chắt lấy phần nước để uống. Phần cái các bạn có thể sử dụng để ngậm, thực hiện 1 lần/ngày trong khoảng thời 3-5 ngày.
- Điều trị chứng cảm lạnh, đau đầu, ho: Dùng 50g lá cây húng chanh tươi thái nhỏ, cho vào bát và đổ rượu xâm xấp và đậy thật kín nắp lại. Đun sẵn một nồi ước khoảng 4 lít nước, sau đó cho bát húng chanh ngâm rượu vào và tiến hành đun tiếp. Để người bệnh xông trong khoảng 10 phút sau đó lau khô mồ hôi và thay quần áo, tiến hành chánh gió
- Trị chứng ho đờm thông thường: Dùng 10-15 lá cây húng chay xay nhuyễn vũng với 3-4 quả quất xanh, thêm một chút đường phèn. Đem hấp cách thủy trong khoảng 20 phút, gạn thành nước uống, phần cái có thể đem ngậm và nuốt lấy nước.