Cây thìa canh thuộc loại dây leo lớn hoặc cây thân thảo thuộc chi Gymnema họ Apocynaceae. Tên khoa học: Gymnema sylvestre, tên gọi khác: Loã ti rừng, lừa ty rừng, dây muôi.
Cây thìa canh còn gọi là dây thìa canh bởi chúng tồn tại theo dạng dây leo mọc dài khi quả chín rụng xuống rất giống với chiếc thìa, muôi canh. Dây thìa canh có nguồn gốc từ những cánh rừng nhiệt đới miền Nam và miền Trung ở Ấn Độ. Tại Việt Nam, cây thuốc này được tìm thấy ở các tỉnh miền Bắc Việt Nam như Hải Phòng, Hà Bắc, Ninh Bình tới Thanh Hoá. Hiện nay loài cây này được trồng có quy trình tại Hòa Bình, Nam Định và Thái Nguyên. Cây thìa canh là cây thuốc theo dân gian thường được sử dụng để chữa bệnh tiểu đường rất hiệu quả mà an toàn.
- Dây thìa canh phát triển theo dây leo cao khoảng 6-10m, thân dài 8–12 cm, đường kính 3mm. Phần lá hình bầu dục, đầu nhọn, dài 6-7cm, rộng 3-5cm.
- Hoa cây thìa canh có màu vàng xếp thành từng tán ở nách lá, đài có lông mịn. Phần quả đại dài 6cm, hạt có hình dẹp.
- Cây thìa canh thường đâm hoa kết trái vào tháng 7, tháng 8. Khi chín, quả này tách đôi giống như 2 chiếc thìa nên dân gian gọi chúng là dây thìa canh.
Có 2 loại là cây thìa canh lá nhỏ và cây thìa canh lá to.
- Nhựa cây lá nhỏ có màu trắng hơi vàng. Chúng có tác dụng làm mất vị ngọt trong thời gian nhất định nếu người dùng nếm phải.
- Dây thìa canh lá to có nhựa vàng đậm, thời gian làm mất vị ngọt lâu hơn so với cây lá nhỏ
Cây thuốc có vị đắng, tính hàn vào kinh phế, tỳ, thận. Ngoài ra, bột thìa canh có màu xanh, mùi thơm nhẹ. Theo y học cổ truyền cây thuốc có tác dụng trị chứng phong thấp, tê bì, tiêu khát, chỉ thống, tiêu thũng,…
Dây thìa canh chữa tiểu đường hiệu quả
Trong dây thìa canh có chứa Acid gymnemic, chúng đóng vai trò kích thích sản sinh tế bào beta ở tuyến tụy, từ đó giúp tăng insulin, tạo điều kiện cho cơ thể thiết lập khả năng cân bằng đường huyết. Ngoài ra, chất này còn có thể ức chế việc hấp thụ đường ở ruột, từ đó không cho hấp thu vào máu.
Hoạt chất trong cây thuốc giúp kích thích enzyme tiêu thụ, giúp đạt hiệu quả giảm đường huyết trong máu. Vì vậy, giúp hỗ trợ tối đa việc chữa bệnh tiểu đường.
Bên cạnh Acid gymnemic, cây thuốc còn sở hữu peptide Gumarin giúp cho người dùng hạn chế hấp thu đường Glucose khi nhai lá cây thìa canh do Gumarin tác động vào vùng dưới đồi làm người ăn mất cảm giác vị ngọt và vị đắng trong một vài giờ.
Cách sử dụng dây thìa canh chữa bệnh tiểu đường
Sắc nước uống
- 60g dây thìa canh dạng khô, rửa sạch với nước rồi đun trong nồi đất với khoảng 1 lít nước.
- Đun sôi trong khoảng 20 phút rồi chắt lấy nước uống hàng ngày.
- Sử dụng thuốc sắc này sau khi ăn xong 15-20 phút để hạ đường huyết nhanh nhất.
Cách này thời gian làm khá nhanh mà các hoạt chất trong dây thìa canh hầu như đã ra hết. Vì vậy, nếu ai có thời gian họ sẽ ưu tiên thực hiện phương pháp này nhiều hơn.
Sắc nước uống
- Nguyên liệu 20g dây thìa canh khô, 50g cây xạ đen.
- Rửa sạch 2 loại dược liệu trên bằng nước rồi sau đó cho chúng vào nồi đun với 2 lít nước. Sau khi đun sôi hạ nhỏ lửa đun trong vòng 30 phút.
- Sử dụng hàng ngày sau ăn khoảng 10 phút để đạt được hiệu quả tốt nhất.
Nấu cao thìa canh